zaterdag 24 maart 2012

Lieve Pieter - Pieter Kottman weet raad

Mijn dochter ging met haar school op een uitwisselingsreis naar Italië. Daarvoor moest zij een dagboek bijhouden. Zij wilde haar aantekeningen op haar mobiele telefoon intikken, dat mocht niet van de leraar. Mijn dochter vindt dit belachelijk. Wat moet ik ervan denken?

U bent kennelijk een van die ouders die vinden dat zij hun kinderen moeten beschermen tegen hun leraren en onderwijzers. Foei, u verdient strafwerk. Als een leerkracht zich vergrijpt aan uw dochter, of andere ernstige misdragingen aan de dag legt, hebt u het volste recht in te grijpen, maar onder normale omstandigheden hebt u dat niet. Tenzij er iets onoorbaars aan de orde is, dient u u zonder bedenkingen en principieel achter de leerkracht op te stellen. Die man of vrouw neemt een groot deel van uw taak en verantwoordelijkheid ten aanzien van uw en andermans kroost op zich en het minste is toch wel dat daar enige solidariteit van de kant van de ouders tegenover staat. We hebben het dan nog
niet eens over het desastreuze effect op het kind als leerkracht en ouders het openlijk oneens zijn met elkaar. Dat is een ideale omstandigheid om die partijen in het vervolg tegen elkaar uit te spelen. Stel u eens voor welke situatie dan ontstaat. Als uw Marietje straks meldt dat haar moeder ‘het óók belachelijk’ vindt, dan kan zo’n leerkracht op het dak gaan zitten. In het onderwijs werken is zonder ondoordachte tegenwerking van de ouders al moeilijk genoeg . Dus Marietje hoort gewoon te doen wat de leerkracht zegt, ‘want die zal daar redenen voor hebben’. Dat geeft u het balsturige wicht te verstaan. En daarmee basta.

Uit: NRC Handelsblad, 24-3-2012

donderdag 15 maart 2012

Karl-May-Festival



Morgen vindt ter gelegenheid van het 100e sterfjaar van Karl May in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag een symposium plaats, waar één bladzijde uit de rijke geschiedenis van zijn persoon en werk wellicht onbesproken zal blijven. Om die reden op deze plek aandacht hiervoor.
In 1903 leerde May de beeldhouwer en schilder Sascha Schneider kennen. May vroeg Schneider om illustraties te maken bij zijn reisverhalen. Schneider vertrouwde hem toe dat hij homoseksueel was. May vond dat geen probleem, dus Schneider ging aan de slag. Wat vervolgens ontstond waren de mooiste illustraties, in symbolistische stijl, die ooit bij het werk van Karl May zijn gemaakt en die ook niet meer overtroffen zouden worden. Maar wel met een duidelijk homoerotisch karakter. Het kwam dan ook maar tot één uitgave. Daarna waren de illustraties alleen nog als kunstdrukken in een map verkrijgbaar.
Op de foto is de omslagillustratie bij Am Rio de la Plata, een reisverslag in twee banden (uitgave van 1904) te zien. De afbeelding wordt ook wel "Lichtsieg" of "Fackelträger" genoemd en herinnert in zijn esthetiek aan de openingsscène van de film Olympia. Fest der Völker (1936) van Leni Riefenstahl. Sascha Schneider maakte van dit werk later ook een versie in kleur.
In "Lichtsieg" (om de mooiere titel te gebruiken) heeft "der geknechtete Mensch [...] sich freigekämpft, aus dem Machtbereich des Ungeheuers; das Phantom liegt sterbend am Boden, und hellauf leuchtet die Fackel des Mannes, der sich durchgerungen hat." Het is een 'Gegenstück' van Schneiders tegenwoordig bekendste werk Gefühl der Abhängigkeit uit 1893 (zie afbeelding hieronder):

Datei:Das Gefuehl der Abhaengigkeit 1893.jpg

Schneider baseerde deze tekening waarschijnlijk op een Russisch sprookje dat hij als kind hoorde of las. Maar er is in deze 'Darstellung', zeker met kennis van de inzichten van Freud, oneindig veel meer te zien.
Het wordt tijd om een bezoek te brengen aan de Villa Shatterhand in Radebeul, het huis waar Karl May woonde en waar enkele werken van Sascha Schneider te bezichtigen zijn.

zaterdag 3 maart 2012

Ik wilde plotseling mijn moeder bellen

Ik wilde plotseling mijn moeder bellen
en wist meteen: ze is al jaren dood.
Ik moest haar nog een groot geheim vertellen.

Ik zag de zomerdag ten avond hellen
toen er een lichtbaan langs de hemel schoot:
ik wilde plotseling mijn moeder bellen.

Het zijn de bare leugens niet die kwellen
maar wat verzwegen werd zwelt levensgroot.
Ik moest haar nog een groot geheim vertellen.

Want van je ogen vallen pas de schellen
wanneer je neerzit in het avondrood.
Ik wilde plotseling mijn moeder bellen.

Ik kon er nooit wat tegenoverstellen
wanneer zij thuiskwam met gestolen brood.
Ik moest haar nog een groot geheim vertellen.

Dat ik alleen over het veld kon snellen
en springen over de verboden sloot.
Ik wilde plotseling mijn moeder bellen.
Ik moest haar nog een groot geheim vertellen.

- Martin Veltman

Uit: Negentien villanellen, 1985

vrijdag 2 maart 2012

Du schlank und rein wie eine flamme

Du schlank und rein wie eine flamme
Du wie der morgen zart und licht
Du blühend reis vom edlen stamme
Du wie ein quell geheim und schlicht

Begleitest mich auf sonnigen matten
Umschauerst mich im abendrauch
Erleuchtest meinen weg im schatten
Du kühler wind du heisser hauch

Du bist mein wunsch und mein gedanke
Ich atme dich mit jeder luft
Ich schlürfe dich mit jedem tranke
Ich küsse dich mit jedem duft

Du blühend reis vom edlen stamme
Du wie ein quell geheim und schlicht
Du schlank und rein wie eine flamme
Du wie der morgen zart und licht.

- Stefan George

Uit: Das neue Reich, 1928